Vải là gì? Phân loại 4 nhóm sợi khác nhau từ động vật thực vật khoán chất nhân tạo

Bạn có bao giờ suy nghĩ về từ “vải”? Với kiến thức về các loại xơ sợi cơ bản, bạn có thể chọn chất liệu vải phù hợp với nhu cầu của mình trong thế giới đa dạng của ngành dệt may. Mỗi loại sợi, từ xơ bông tự nhiên đến polyester tổng hợp, có những đặc điểm riêng biệt ảnh hưởng đến cảm giác, độ bền và khả năng chăm sóc. Để nâng cao kiến thức của bạn về các loại vải và cách chúng ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bạn, hãy xem bài viết này.

Fabric là gì?

Vải (tiếng Việt: Vải, tiếng Anh: Fabric) là tên gọi chỉ một loại vật liệu dệt được dệt bằng các sợi vải đan kết với nhau theo các trật tự nhất định tạo thành mạng lưới các sợi nhân tạo hoặc sợi tự nhiên để hình thành nên từng tấm vải (fabric). Các tấm vải (fabric) thường được dệt từ các loại sợi vải như sợi như sợi bông, nylon, len, lụa hoặc các sợi khác. Tùy loại sợi vải được dùng để dệt, vải (fabric) được sử dụng để tạo ra những thứ như quần áo, rèm cửa, khăn tắm và nhiều ứng dụng hữu dụng khác trong cuộc sống hàng ngày.

=> Bài viết có liên quan:  Vải Kate Là Vải Gì? 6 Loại Vải Kate Phổ Biến Hiện Nay

4 loại xơ sợi cơ bản để dệt vải.

Vải (Fabric) thường được dệt theo rất nhiều các loại vật liệu khác nhau. Tuy vậy chúng ta vẫn có thể phân loại chúng ra 4 loại xơ sợi cơ bản được dùng để dệt vải như sau: 

• Xơ sợi từ động vật: len, lông, tơ, tơ tằm, … (xơ sợi tự nhiên)
• Xơ sợi từ thực vật: bông, lanh, đay, tre, tơ sen, tơ chuối, sợi dứa…… (xơ sợi tự nhiên)
• Sợi từ khoán chất: amiăng, sợi thủy tinh… (sợi tự nhiên)
• Sợi tổng hợp nhân tạo: nylon, polyester, acrylic, rayon… (sợi nhân tạo)

***Lưu Ý: 3 loại đầu tiên là loại sợi có nguồn gốc từ tự nhiên. Chỉ có loại thứ 4 là loại có nguồn gốc nhân tạo.

Các loại xơ sợi từ động vật

Xơ sợi từ động vật thường có nguồn gốc lấy từ lông, tóc hoặc tơ (trong trường hợp tằm) của các loại động vật để sản xuất nên các loại sợi vải dùng cho ngành dệt vải. 

Sợi Len

Sợi Len (tiếng Anh: Wool) là một loại sợi dệt tự nhiên được thu thập từ lông cừu và một số loài động vật  khác, như dê, lạc đà… sau đó được dệt thành những tấm vải len (wool fabric) thường dùng để may quần áo. Len là nguồn cung cấp nguyên liệu để dệt, đan, chế tạo các loại áo len là mặt hàng áo giữ ấm thông dụng trên thế giới, nhất là những nước có khí hậu lạnh.

=> Xem thêm: Vải Len Là Gì? Đặc Điểm, Ứng Dụng Của Vải Len Thời Trang

Sợi Tơ tằm

Sợi tơ tằm (tiếng Anh: Silk) là loại sợi tự nhiên được làm ra từ kén của con tằm. Sợi tơ tằm là loại sợi tốt nhất được dùng để dệt nên các tấm vải lụa (silk fabric) chất lượng cao. Người ta nuôi tằm (Bombyx mori), lấy tơ xe sợi dệt thành lụa. Đây là một nghề có từ rất lâu đời và có nguồn gốc từ Trung Quốc. Lụa đã từng là thứ đắt tiền chỉ dành cho tầng lớp thượng lưu trong xã hội. Lụa đã được vận chuyển từ Trung Quốc và bán cho các nước phương Tây thông qua con đường tơ lụa.

Sợi tơ biển

Sợi tơ biển (tiếng Anh: Sea Silk) là loại sợi tự nhiên cực kỳ quý hiếm và cực kỳ đắt tiền chỉ dành cho các tầng lớp giàu có trong xã hội. Sợi tơ biển là loại sợi được được con ngao biển địa trung hải (Pinna nobilis) nhả ra trong quá trình chúng bám vào vách đá. Sợi tơ này có thể dài tới 6 cm được kéo thành sợi và khi được xử lý bằng nước chanh chúng sẽ chuyển sang màu vàng đặc trưng (golden), không bao giờ phai màu. Vải được sản xuất từ ​​những sợi tơ biển này thậm chí còn mịn hơn lụa tơ tầm loại tốt nhất, cực kỳ nhẹ và ấm. Vì khan hiếm nên vải sợi tơ biển thường chỉ dùng để may găng tay hoặc túi đựng bút máy, đồng hồ, trang sức cao cấp.

Sợi làm từ xương, da.

Sợi làm từ xương, da động vật (tiếng Anh: gelatin fabric) này được làm từ gelatin, các thành phần cơ bản của các loại phụ phẩm bỏ đi như da, xương, gân… động vật. 

Giờ đây với công nghê hiện đại, các loại phụ phẩm bỏ trong ngành giết mổ đang được các nhà khoa học tổng hợp và chiết xuất để tạo nên sợi gelatin. Nhìn bề ngoài, những sợi này mịn và bóng nên tạo cảm giác như là len. Loại sợi này được hứa hẹn sẽ làm nên những tấm vải chất lượng cao có thể cạnh tranh trực tiếp với các loại len làm từ lông các loại động vật. Hiên loại sợi này vẫn còn đang trong quá trình nghiên cứu.

Các loại xơ sợi từ thực vật

Xơ sợi từ thực vật (hay còn gọi là: tơ của loài thực vật) là một nguồn cung cấp chính, chủ yếu, giá cả phù hợp, lâu đời cho ngành dệt vải của con người. Trong quá khứ con người đã biết tận dụng các loại thực vật như: cỏ, bách thảo, cây gai dầu, salu… để bện thành dây thừng. Hay cơ dừa được sử dụng trong sản xuất dây bện, và cả trong phao, thảm chùi chân, bàn chải, nệm, gạch lát sàn và bao tải.

Ngày nay các loại xơ sợi từ thực vật vẫn được sử dụng với nhiều loại sợi hơn và số lượng lớn hơn trong ngành dệt vải. Cây bông, lanh, đay, gai dầu, thậm chí sợi tre đều được sử dụng trong việc dệt vải quần áo. Cây tầm ma cũng đã được sử dụng để tạo ra sợi và vải rất giống với cây gai dầu hoặc cây lanh. 

=> Xem thêm: Vải Bamboo Là Gì? Những Ưu Nhược Điểm Của Vải

Một số loại xơ sợi có nguồn góc phổ biến từ thực vật được sử dụng nhiều ngày nay bao gồm:

• Xơ sợi từ cây bông, lanh, đay….
• Xơ sợi từ cây gai dầu, tầm ma, tre….
• Xơ dừa, cỏ, salu, xơ sợi chuối, sợi tơ sen…

Sợi Bông.

Cotton – Vải Cotton sợi bông là loại vải được làm từ sợi bông còn được gọi là vải Cotton.  Một loại sợi vải có mặt và  được con người sử dụng từ lâu đời. Với tính chất hút ẩm tốt, không làm dị ứng da người mặc, đây là loại vải thường được đùng để may quần áo ở những nước có khí hậu oi bức.

Những loại sản phẩm thường dùng loại vải này:

• Dùng làm quần áo sử dụng hàng ngày.
• Dùng làm thành phần trong các chất liệu tổng hợp khác.

=> Xem thêm: Vải Kaki Là Gì? Có Mấy Loại Vải Kaki?

Sợi cây gai

Là loại vải sợi được dệt từ cây gai (ramie) thuộc giống cây Boehmeria. Vải dệt từ xơ gai có khả năng kháng khuẩn, nấm mốc, chống thối rữa, mục nát, bền với ánh sáng, có khả năng chống bám bẩn tự nhiên, thấm hút nước tốt cho người sử dụng cảm giác thoải mái khi mặc.

Những loại sản phẩm thường dùng loại vải này:

• Quần áo cao cấp hàng thời trang
• Làm vải trang trí nội thất, vải lều bạt
• Bao bì đóng gói hàng đi tàu biển

Sợi len

Sợi len là loại sợi được con  người sử dụng từ lâu để dệt nên các loại quần áo giữ ấm, phổ biến tại các nước có khí hậu lạnh giá. Sợi len được làm từ việc hoạch lông của một số loại động vật như: lông cừu, dê, lạc đà và một số loại vật khác. Sau đó người dệt len sẽ dùng dụng cụ quay để bện các sợi lông lại với nhau thành một liên kết sợi. Một số loại phẩm thường dùng loại vải này: Áo khoác ngoài, áo cách nhiệt, trang phục giữ ấm, các loại trang phục dày để giữ nhiệt.

Sợi lanh

Vải sợi Linen ở việt nam gọi là vải lanh. Một loại vải được dệt từ cây Lanh có lịch sử hơn 30.000 năm. Đây là một loại vải tự nhiên, chúng chắc chắn, an toàn và bóng mượt hơn vải cotton. Do cấu tạo của các sợi lanh có tính đàn hồi thấp nên vải lanh sẽ bị đứt gãy nếu ủi quá nhiều.

Những loại sản phẩm thường dùng loại vải này:

• Trang phục, áo quần, váy, áo sơ mi
• Khăn trải bàn, khăn ăn, khăn trải giường
• Tấm phủ nền/tường, bọc cho ghế, trang trí cửa sổ.

Các loại sợi từ khoán chất

Các loại sợi từ khoán chất (hay sợi khoáng thiên nhiên) là các loại sợi được kéo ra từ các loại khoán chất trong từ nhiên bằng các công đoạn đặc thù. Các loại sợi này thường có rất nhiều ứng dụng trong các ngành công nghiệp hàng khu vũ trụ, công nghiệp xây dựng, công nghiệp vật liệu….. Chúng ít được sử dụng trong các ngành công nghiệp may mặc thông dụng.

Một số loại sợi khoán thiên nhiên thường thấy:

• Sợi Amiăng
• Sợi Bazan
• Sợi Thủy Tinh
• Sợi Kim Loại

Sợi Amiăng

Amiăng là sợi khoáng có trong tự nhiên được kéo sợi bằng cách mài mòn và một số quá trình khác từ 6  khoáng vật silicat amiăng khác nhau. Các khoáng vật silicat amiăng bao gồm là chrysotil, amosit, crocidolit, tremolit, anthophyllit và actinolit.

***Lưu Ý: Từ Amiăng có nghĩa là nghĩa là các tinh thể có sợi mỏng và dài. Amiăng là tính từ chỉ đặc tính có được ở 6 khoáng vật nêu trên. Người ta gọi 6 khoáng vật silicat trên là khoáng vật có đặc tính Amiăng.

Sợi Amiăng có các phẩm chất rất giá trị như sức hấp thụ âm thanh tốt, độ bền kéo sợi khá, giá cả rẻ, khả năng chống cháy cách nhiệt và cách điện điều rất cao. Chính vì những phẩm chất đó mà sợi Amiăng thường được sử dụng trong ngành công nghiệp xây dựng điển hình như sản phẩm các tấm ngối lợp nhà, gạch, tôn kẽm amiăng cách nhiệt, vách amiăng cách âm chống cháy và nhiều ứng dụng khác.

Tuy nhiên hít phải các sợi amiăng mỏng bay trong không khí có thể gây ra các bệnh nghiêm trọng dẫn đến tử vong. Những bệnh đó bao gồm ung thư phổi, u trung biểu mô và bệnh bụi phổi amiăng. Hiện nay mỗi năm, Amiăng được ước tính gây ra 255.000 ca tử vong cho con người.

Sợi Bazan

Sợi bazan (Hay còn gọi là sợi basalt) là một vật liệu cực mịn được kéo sợi ra từ các khoáng chất plagioclase, pyroxene và olivine bằng các quy trình công  nghệ hiện đại. Sợi Bazan (sợi basalt) có nhiều tính chất dặc điểm được cho là vượt trội hơn so với sợi thủy tinh, tuy nhiên giá thành sản xuất mắc hơn.

Việc sản xuất sợi bazan (sợi basalt) đòi hỏi phải nung chảy đá nghiền nát và rửa sạch ở khoảng 1.500 °C (2.730 °F). Đá nóng chảy sau đó được đùn qua các vòi nhỏ để tạo ra các sợi tơ bazan liên tục. Các sợi bazan thường có đường kính dây tóc nằm trong khoảng từ 10 đến 20 đốt nên chúng không đủ nhỏ để thâm nhập vào phổi gây ung thư và bệnh bụi phổi cho con người. Chính vì vậy sợi bazan (sợi basalt) là hiện nay là một thay thế cho sợi amiăng trong một số lĩnh vực, tuy nhiên giá thành mắc hơn khá nhiều.

Tóm Tắt Một Số Đặc Tính Sợi Bazan bao gồm:

• Có độ bền cực kỳ cao.
• Có khả năng chống chịu va đập tốt.
• Có khả năng chống chịu hóa chất.
• Có khả năng chịu nhiệt cao, chống chịu điều kiện khắc nghiệt tốt.
• Có thể tái sử dụng được nhiều lần.
• Dễ sản xuất, dễ dàng gia công kéo sợi dệt thành tấm vải.

Ứng Dụng Của Sợi Bazan Trong Thật Tế:

• Làm vật liệu chống cháy trong xây dựng.
• Làm vật liệu có các chi tiết cần có độ bền cao.
• Làm bê tông cốt sợi Bazan chịu lực tốt hơn với bê tông truyền thống.
• Nhiều ứng dụng trong ngành hàng không vũ trụ.
• Nhiều ứng dụng trong vật liệu sản xuất ôtô, xe máy, xe hạng nặng.

Sợi thủy tinh

Sợi thủy tinh là một vật liệu bao gồm nhiều sợi thủy tinh cực kỳ mịn đan kết lại với nhau thành sợi. Sợi thủy tinh được làm từ quá trình nấu chảy trực tiếp đá cẩm thạch rồi kéo thành sợi qua nhiều quy trình hiện đại. Sợi thủy tinh được sử dụng trong sản xuất bàn ủi và vỏ nệm, dây thừng và dây cáp, sợi gia cường cho vật liệu composite, lưới chống côn trùng, vải chống cháy và vải bảo vệ, vải cách nhiệt, sợi cách âm, chống cháy và cách điện.

Sợi thủy tinh được dệt và phủ bằng Teflon để sản xuất vải beta, một loại vải gần như chống cháy thay thế nylon trong lớp ngoài của bộ quần áo vũ trụ Hoa Kỳ kể từ năm 1968. Đây là loại sợi thông dụng, giá thành ổn thân thiện với sức khỏe con người nên được sử dụng trong ngành dệt may quần áo bảo hộ lao động đặc biệt trong một số sản phẩm như áo chống nhiệt chống cháy của cứu hỏa, áo giáp chống đạn của lính bộ binh, gia cố vật liệu composite giáp xe tăng và nhiều ứng dụng khác.

Sợi kim loại

Sợi kim loại dây kim loại có nhiều cách sử dụng khác nhau, bao gồm sản xuất vải bằng vàng và đồ trang sức. Một số loại kim  loại có  thể kéo sợi như vàng, bạc có thể dùng trong thêu, may các loại trang phục đắc tiền. Ngoài ra sợi kim loại có rất nhiều ứng dụng trong các ngành công nghiệp khác nhau. Sợi kim loại thường thấy nhất là sợi vàng được gia công kéo sợi từ vàng nguyên chất làm chỉ may các loại quần áo đắt tiền.

Vải nhám thô

Vải nhám thô (hay giấy nhám) là loại vải được tạo ra từ việc kết hợp một lớp vải lót được dán vào các loại khoáng chất, đá nhám. Loại vải này rất thông dụng thường được dùng trong việc chà nhám các chi tiết thường sử dụng trong ngành xây dựng dân dụng và các ngành công nghiệp khác

Sợi tổng hợp nhân tạo

Áo mưa là loại quần có chức năng chống thấm nước, bảo vệ cơ thể khi thời tiết xấu hoặc tránh mưa. Ngày nay, các chất liệu ngày càng đa dạng, tại khu vực Châu Á thường dùng bao gồm: chất liệu màng nhựa PVC, PE, EVA, Vải Dù…..

=> Xem thêm: 4 Chất Liệu Vải Nhựa Thường Dùng Để Sản Xuất Áo Mưa 

(BÀI VIẾT ĐANG TRONG QUÁ TRÌNH CẬP NHẬP! CHƯA PHẢI LÀ BẢN HOÀN THIỆN)

Bài Viết Được Viết Bởi Xưởng May Gia Công DOSI – Chuyên nhận may gia công các loại quần áo theo yêu cầu, đơn đặt hàng của đối tác.

Tham khảo một số dịch vụ của chúng tôi:

• Xương may gia công quần/áo theo yêu cầu
• Dịch vụ may quần jean Nam/Nữ/Trẻ Em
• May Đồng Phục Cấp 1-2-3

SĐT/Zalo: 0947472211 – Hotline

Mail: xmds.xuongmaydosi@gmail.com

Facebook: https://www.facebook.com/xuongmaydosi/

Google Map: https://goo.gl/maps/wcy4GKtSuZz

Địa Chỉ: 244/20 Lê Văn Khương, P. Thới An, Quận 12, TPHCM