Các Lỗi Đường May Phổ Biến và Cách Khắc Phục (Kèm Thuật Ngữ Tiếng Anh)

Các lỗi đường may là điều khó tránh khỏi, từ những lỗi nhỏ dễ bỏ qua đến những sai sót nghiêm trọng ảnh hưởng đến chất lượng và thẩm mỹ của sản phẩm. Được xem là xương sống của bất kỳ sản phẩm may mặc nào, đường may giữ cho các chi tiết vải liên kết bền chặt và tạo nên hình dáng hoàn chỉnh. Tuy nhiên, không phải lúc nào quá trình này cũng diễn ra suôn sẻ. Bài viết này sẽ tập trung vào những lỗi đường may phổ biến nhất, khám phá nguyên nhân sâu xa và cung cấp các giải pháp thiết thực để bạn có thể khắc phục chúng một cách hiệu quả, nâng cao tay nghề và tạo ra những sản phẩm may mặc hoàn hảo hơn kèm theo đó là thuật ngữ Tiếng Anh tương ứng để giúp bạn có thể dễ dàng tra cứu khi cần thiết.

Open seam – Bung đường chỉ may

Lỗi bung đường may (open seam), hay còn gọi là “banh chỉ”, là một “cơn ác mộng” đối với bất kỳ sản phẩm may mặc nào. Nó không chỉ làm mất đi tính thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền và tuổi thọ của sản phẩm. Bản chất của lỗi bung đường may là sự gián đoạn trong liên kết giữa các mũi chỉ, khiến chúng không còn giữ chặt được hai hoặc nhiều lớp vải lại với nhau.

Nguyên nhân:

• Chỉ may yếu hoặc căng chỉ không phù hợp (căng chỉ quá chặt hoặc quá lỏng đều có thể gây ra lỗi).
• Đường may không có mũi đính bọ (back tack) để cố định đầu mút.
• Lực kéo vải khi sử dụng lớn hơn độ bền đường may. Ví dụ, khi mặc quần áo quá chật hoặc khi giặt máy quá mạnh.
• Đường chỉ may quá thưa: Khoảng cách giữa các mũi chỉ quá lớn, làm giảm độ bền của đường may.

Cách khắc phục:

• Sử dụng loại chỉ có độ bền cao, phù hợp với loại vải.
• Đảm bảo thực hiện mũi đính bọ đầu và cuối đường may.
• Điều chỉnh lực căng chỉ trên máy may cho phù hợp
• Đối với các khu vực chịu nhiều áp lực, hãy may thêm một đường chỉ gia cố.

Trong thực tế, lỗi bung đường may có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên sản phẩm may mặc, từ những đường may thẳng đơn giản ở thân áo, tay áo, cho đến những đường may phức tạp hơn ở cổ áo, túi áo, đáy quần, hoặc các chi tiết trang trí khác. Mức độ nghiêm trọng của lỗi cũng rất đa dạng, từ những đường chỉ bị tuột vài mũi, có thể dễ dàng khắc phục bằng vài đường kim, cho đến những đường may bị bung, đòi hỏi phải may lại hoàn toàn, thậm chí có thể khiến sản phẩm không thể sử dụng được nữa.

Uneven hem – Lai không thẳng

Lỗi này mô tả đường lai bị cong, không đồng đều, mất thẩm mỹ. dùng để chỉ tình trạng đường viền dưới (lai) của một sản phẩm may mặc (ví dụ như váy, áo, quần) không đều nhau. Điều này có nghĩa là một phần của lai dài hơn hoặc ngắn hơn so với các phần còn lại, tạo ra một đường viền lượn sóng, xiên vẹo hoặc không cân đối.

Nguyên nhân:

• Kỹ thuật may không đồng đều, cách giữ vải không đúng hoặc vô tình kéo giãn vải trong quá trình may, đặc biệt với vải dệt kim, có thể khiến lai bị căng và không đều.
• Không căn chỉnh vải đúng cách, sử dụng quá ít ghim hoặc không dùng đường hướng dẫn khi may hoặc kéo căng vải quá mức làm cho đường may bị co rút sau khi hoàn thành.
• Máy may không được căn chỉnh đúng.
• Cắt vải không chính xác có thể do sai sót trong quá trình đo đạc, đánh dấu không cẩn thận, vải bị xô lệch khi cắt. Đặc biệt với các loại vải trơn, mỏng hoặc co giãn, hoặc do sử dụng dụng cụ cắt không phù hợp như kéo cùn hay dao không sắc bén, khiến vải bị nhăn nhúm và khó cắt thẳng.

Cách khắc phục:

• Dùng nhiều ghim hoặc băng keo để cố định vải, hạn chế việc kéo dãn không mong muốn trong quá trình may
• Điều chỉnh lực kéo vải phù hợp, tránh kéo mạnh tay khi may.
• Kiểm tra cữ may trên máy để đảm bảo đường may thẳng.
• Kiểm tra và đo đạc cẩn thận trước khi cắt: Sử dụng thước đo chính xác, đánh dấu rõ ràng, và đảm bảo vải không bị xô lệch trong khi cắt.
• May chậm và cẩn thận: Giữ đều mép vải, tránh kéo căng vải quá mức, và thường xuyên kiểm tra đường may.

Để tránh lỗi lai không thẳng, điều quan trọng là phải chú trọng đến từng chi tiết trong quá trình may, từ khâu cắt vải đến khâu hoàn thiện sản phẩm.

Skip blind stitch – Xăm lai bị bỏ mũi

“Skip blind stitch” (xăm lai bị bỏ mũi) mô tả tình trạng các mũi kim trong đường may xăm lai bị bỏ qua, tạo ra những khoảng trống hoặc đoạn đứt quãng trên đường may. Thay vì một đường may liên tục và ẩn, ta lại thấy những chấm hoặc vạch không đều nhau, làm giảm tính thẩm mỹ và độ bền của sản phẩm. Đây là một lỗi phổ biến trong ngành may mặc, đặc biệt khi thực hiện các đường may ẩn (blind stitch), đường xăm lai bị thiếu mũi, làm cho lai không chắc chắn và dễ bung.

Nguyên nhân:

• Kim may bị cùn hoặc cong làm cho kim không xuyên qua vải đúng cách, dẫn đến bỏ mũi. Kim quá to hoặc quá nhỏ, cũng không tạo được vòng chỉ thích hợp.
• Lực căng chỉ không phù hợp, làm cho chỉ không bắt được vào vải.
• Máy may bị lệch kim hoặc điều chỉnh sai.
• Không giữ đều vải trong khi may: Vải bị xô lệch, làm cho kim không đâm đúng vị trí.

Cách khắc phục:

• Thay kim may mới và đảm bảo sử dụng loại kim phù hợp với vải.
• Điều chỉnh lực căng chỉ để đảm bảo mũi may đều. Nên thử nghiệm với các mức căng khác nhau để tìm ra cài đặt phù hợp.
• Kiểm tra và bảo trì máy may định kỳ để loại bỏ bụi bẩn và xơ vải có thể gây cản trở.

Kiểm tra thường xuyên và bảo dưỡng máy xăm lai cũng rất quan trọng để giảm thiểu khả năng xảy ra lỗi bỏ mũi và đảm bảo chất lượng đường may ổn định.

Needle holes or cuts – Có lỗ kim trên vải

Lỗi Có lỗ kim trên vải (needle holes or cuts) dùng để chỉ tình trạng vải bị thủng lỗ hoặc bị cắt bởi kim may trong quá trình may. Các lỗ kim này có thể lớn hoặc nhỏ, dễ thấy hoặc khó nhận ra, tùy thuộc vào kích thước kim, loại vải và kỹ thuật may. Trong trường hợp nghiêm trọng, kim có thể cắt đứt sợi vải, tạo thành những vết rách nhỏ.Đường may có dấu kim thủng trên vải, có thể gây rách vải hoặc làm giảm độ bền sản phẩm.

Nguyên nhân:

• Sử dụng kim quá to hoặc kim không phù hợp với loại vải. Ví dụ, sử dụng kim đầu nhọn (sharp needle) cho vải dệt kim (knit fabric) thay vì kim đầu tròn (ballpoint needle).
• Chỉ quá dày: Tạo áp lực lớn lên kim và vải, dẫn đến lỗ kim to hơn.
• Chỉ không trơn tru, gây ma sát lớn với vải.
• Răng cưa dưới chân vịt: Đẩy kéo vải quá mạnh từ răng cưa có thể gây ra lỗ kim trên vải

Cách khắc phục:

• Chọn loại kim phù hợp với độ dày và chất liệu vải.
• Kiểm tra và điều chỉnh lực căng chỉ trên máy may.
• Sử dụng chỉ chất lượng cao, tránh tình trạng đứt hoặc xơ chỉ.
• Kiểm tra và bảo trì máy móc: Đảm bảo rằng kim và chân vịt trong trạng thái tốt, không có trầy xước. Bảo trì định kỳ máy để hạn chế lỗi
• Sử dụng miếng lót vải (stabilizer) khi may các loại vải mỏng hoặc dễ bị rách.

Seams puckering – Đường may bị xoắn, nhăn

Đây là lỗi mô tả tình trạng đường may bị co rút, nhăn nhúm, hoặc không phẳng phiu, tạo ra những nếp gấp không mong muốn trên bề mặt vải xung quanh đường may. Điều này làm cho sản phẩm trông kém chất lượng, thiếu chuyên nghiệp và không đẹp mắt.

Nguyên nhân:

• Căng chỉ không đều: Nếu căng chỉ của suốt chỉ (bobbin) và chỉ trên (upper thread) không cân bằng, một bên sẽ kéo mạnh hơn bên kia, gây ra xoắn.
• May trên vải co giãn hoặc vải mỏng mà không điều chỉnh đúng cách.
• Kim may không phù hợp với vải.
• Áp lực chân vịt quá lớn làm đè nén vải quá mức: Khiến vải bị biến dạng và nhăn nhúm trong quá trình may.
• Mật độ mũi chỉ quá dày tạo quá nhiều lỗ kim trên vải
• May quá nhanh: Không kiểm soát được đường may, dẫn đến các sai sót gây nhăn nhúm.

Cách khắc phục:

• Điều chỉnh lực căng chỉ sao cho phù hợp với loại vải.
• Sử dụng kim nhỏ hơn với vải mỏng, và kim có đầu tròn với vải co giãn.
• Kiểm tra và căn chỉnh bàn lăn của máy may.
• Không may nhiều lần vào cùng một vị trí.
• Sử dụng mật độ mũi chỉ vừa phải: Không quá dày, không quá thưa.
• May chậm và cẩn thận: Giữ đều vải, tránh kéo hoặc đẩy vải.
• Sau khi may xong, hãy ủi đường may bằng bàn ủi hơi nước: Điều này giúp làm phẳng các nếp nhăn và tạo ra một đường may hoàn hảo.

Stitch not back tacked – Không đính bọ

Lỗi này đề cập đến việc thiếu thao tác lại mũi (back tacking) hoặc đính bọ (bartacking) ở đầu và cuối đường may. Lại mũi là việc may ngược lại một vài mũi ở đầu và cuối đường may để cố định chỉ, ngăn không cho đường may bị tuột. Đính bọ là một kỹ thuật may phức tạp hơn, tạo ra một cụm chỉ dày và chắc chắn để gia cố các khu vực chịu lực cao.

Nguyên nhân:

• Thợ may quên thực hiện mũi đính bọ.
• Máy may không có chức năng đính bọ tự động.
• Lực căng chỉ không đủ, khiến mũi đính bọ không chắc chắn.
• Cài đặt máy may không đúng: Chức năng lại mũi tự động bị tắt hoặc không hoạt động.
• Tiết kiệm thời gian và chi phí: Một số nhà sản xuất có thể bỏ qua thao tác này để tăng tốc độ sản xuất và giảm chi phí, nhưng điều này ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng sản phẩm.
• Người may chưa có kiến thức đầy đủ về vai trò của đính bọ

Cách khắc phục:

• Luôn thực hiện 2-3 mũi may lùi để cố định đường may.
• Đảm bảo sử dụng chỉ có độ bền cao.
• Sử dụng máy may có chức năng lại mũi tự động để tiết kiệm thời gian và đảm bảo tính nhất quán.
• Đào tạo kỹ lưỡng cho thợ may về tầm quan trọng của việc đính bọ và lại mũi.
• Thiết lập quy trình kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt để phát hiện và loại bỏ các sản phẩm bị lỗi.

Raw edges – Mí may chưa làm sạch, le mí

Mô tả: Mép vải không được xử lý gọn gàng, dễ bị sổ vải sau khi giặt.

Nguyên nhân:

• Không vắt sổ mép vải hoặc sử dụng đường may không phù hợp.
• Cắt vải không đều, làm mép vải bị tua rua.

Cách khắc phục:

• Sử dụng máy vắt sổ để hoàn thiện mép vải.
• Cắt vải chính xác trước khi may.

8. Stitching density – Mật độ kim dày/thưa không đều

Mô tả: Đường may có khoảng cách mũi chỉ không đồng đều, gây ảnh hưởng đến độ bền.

Nguyên nhân:

• Điều chỉnh sai mật độ mũi may trên máy.
• Kim may bị mòn, gây lệch mũi chỉ.

Cách khắc phục:

• Kiểm tra và điều chỉnh mật độ mũi chỉ phù hợp với tiêu chuẩn.
• Thay kim mới nếu cần thiết.

9. Poor quality seam repair – Đường may sửa bị xấu

Mô tả: Đường may bị lỗi và sửa lại nhưng không đạt tiêu chuẩn, gây mất thẩm mỹ.

Nguyên nhân:

• Tháo chỉ không đúng cách, làm vải bị hư hỏng.
• Không may lại đúng vị trí cũ, làm đường may bị lệch.

Cách khắc phục:

• Khi sửa lỗi, cần tháo chỉ cẩn thận và may lại ngay ngắn.
• Sử dụng kỹ thuật may giấu chỉ nếu cần thiết.

10. Piecing/joining of binding – Không cuốn viền

Mô tả: Mép vải không được cuốn viền đúng cách, làm mất thẩm mỹ.

Nguyên nhân:

• Không dùng chân vịt cuốn viền hoặc kỹ thuật may chưa đúng.
• Viền vải không được cắt chính xác.

Cách khắc phục:

• Sử dụng chân vịt cuốn viền chuyên dụng.
• Cắt viền vải chính xác trước khi may.

11. Hem not blind stitched – Không xăm lai

Mô tả: Đường lai không được may giấu chỉ (blind stitch), khiến lai dễ bị lộ và kém thẩm mỹ.
Nguyên nhân:

• Không sử dụng máy may chuyên dụng để xăm lai.
• Chỉ may không phù hợp với màu vải, dễ bị lộ.
• Kỹ thuật may chưa đúng, mũi chỉ không đều.

Cách khắc phục:

• Dùng máy may xăm lai hoặc áp dụng kỹ thuật may giấu chỉ.
• Chọn màu chỉ trùng với màu vải để giảm độ lộ.
• Kiểm tra lại kỹ thuật gấp mép lai trước khi may.

12. Broken top stitch – Diễu bị xụp mũi

Mô tả: Đường diễu (top stitch) bị gián đoạn, mất tính thẩm mỹ và dễ bong chỉ.

Nguyên nhân:

• Kim may bị gãy hoặc cùn làm mất mũi may.
• Lực căng chỉ quá cao hoặc quá thấp khiến chỉ không bám vào vải.
• Máy may không ổn định, đường may bị đứt quãng.

Cách khắc phục:

• Thay kim mới và điều chỉnh lực căng chỉ.
• Kiểm tra lại máy may để đảm bảo hoạt động trơn tru.

13. Incorrect basting stitch – May diễu bị sai

Mô tả: Đường may lược (basting stitch) bị lệch hoặc không đạt yêu cầu, gây khó khăn cho công đoạn may chính.

Nguyên nhân:

• Không căn chỉnh đường may lược đúng vị trí.
• Lực căng chỉ không đều, làm chỉ lỏng hoặc quá chặt.

Cách khắc phục:

• Sử dụng chỉ màu nổi bật để dễ kiểm tra đường may lược.
• Kiểm tra lại vị trí may trước khi thực hiện đường may chính.

14. Facing not tacked – Đáp không đính chỉ

Mô tả: Lớp đáp (facing) không được cố định đúng cách, dễ bị lật lên khi mặc.

Nguyên nhân:

• Không may đính (tacking) lớp đáp vào thân chính.
• Sử dụng loại vải đáp không phù hợp, dễ co rút.

Cách khắc phục:

• May cố định lớp đáp bằng đường may ẩn hoặc đính bằng mũi chỉ nhỏ.
• Chọn vải đáp có độ ổn định, không bị co giãn nhiều.

15. High/low pockets – Túi 2 bên cao thấp không đều

Mô tả: Hai bên túi không đối xứng, ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ.
Nguyên nhân:

• Cắt vải không chính xác, làm túi bị lệch.
• Đánh dấu vị trí túi sai khi may.

Cách khắc phục:

• Sử dụng thước đo và phấn may để xác định vị trí túi chính xác.
• Kiểm tra kỹ trước khi may cố định.

16. Plaids distort/incorrect cut – Canh sọc/cắt sai sọc

Mô tả: Họa tiết sọc hoặc caro trên vải bị lệch, không đối xứng.

Nguyên nhân:

• Không canh vải đúng khi cắt.
• Không ghép đúng họa tiết giữa các mảnh vải.

Cách khắc phục:

• Căn chỉnh vải kỹ trước khi cắt.
• Khi may, đảm bảo các sọc hoặc caro khớp với nhau.

17. Lining hem incorrect – Lai lót bị sai

Mô tả: Lớp lót bị lệch hoặc không nằm đúng vị trí so với lớp vải chính.

Nguyên nhân:

• May lớp lót không đúng kích thước so với thân áo.
• Lót bị co rút do sử dụng sai chất liệu.

Cách khắc phục:

• Kiểm tra độ co giãn của vải lót trước khi may.
• Canh chỉnh lai lót đúng trước khi ráp vào thân chính.

18. Bar tack problems – Đánh bọ sai

Mô tả: Mũi bọ không chắc chắn hoặc không nằm đúng vị trí cần gia cố.

Nguyên nhân:

• Đánh bọ quá ngắn hoặc quá dài, không đủ độ bền.
• Chỉ may bọ không phù hợp với loại vải.

Cách khắc phục:

• Sử dụng loại chỉ bền chắc để may bọ.
• Căn chỉnh vị trí bọ sao cho đúng tiêu chuẩn.

19. Sewn in waste – May dư chi tiết

Mô tả: May nhầm vải dư vào sản phẩm, gây lỗi.

Nguyên nhân:

• Không kiểm tra kỹ các lớp vải trước khi may.
• Vải bị cuộn hoặc gấp lại trong quá trình may.

Cách khắc phục:

• Luôn kiểm tra cẩn thận trước khi may để tránh vướng vải dư.
• Sử dụng kim ghim để cố định các lớp vải trước khi may.

20. Crack stitch showing – May bị chồng mũi

Mô tả: Đường may bị chồng lên nhau, gây dày cộm và mất thẩm mỹ.

Nguyên nhân:

• Máy may bị lệch kim hoặc chỉ may không ổn định.
• Kỹ thuật may không đều, may chồng lên mũi trước.

Cách khắc phục:

• Kiểm tra lại kim và chỉ trước khi may.
• Điều chỉnh đường may để tránh may chồng lên mũi cũ.

21. Dart/pleat sewn incorrect – Nhấn ben sai

Mô tả: Đường nhấn ben (dart) hoặc ly (pleat) bị lệch hoặc không đều, làm mất dáng sản phẩm.
Nguyên nhân:

• Đánh dấu sai vị trí nhấn ben hoặc ly.
• May không đúng theo hướng dẫn kỹ thuật.

Cách khắc phục:

• Sử dụng phấn may để vẽ trước vị trí ben/ly chính xác.
• Kiểm tra kỹ trước khi may để đảm bảo sự đồng đều.